درباره ما
تاریخچه
ماموریت سازمان
چشم انداز سازمان
بازار هدف
شرکت اکسپرین
اعتبارسنجی
معرفی اعتبارسنجی
محصولات اعتبارسنجی
مقالات اعتبارسنجی
رتبه بندی
معرفی رتبه بندی
خدمات رتبه بندی
ثبت درخواست رتبه بندی
مقالات رتبه بندی
میزانتو
معرفی میزانتو
کاربران میزانتو
شرکت ها در میزانتو
وصول مطالبات معوق
اخبار
گروه مالی سامان
تماس با ما
تماس با ما
همکاری با ما
آدرس شرکت
مجلس شورای اسلامی
گزارش تفحص از بررسی سیاست های دولت در مقابله قاچاق و دلایل ناکارآمدی آن در دولتهای مختلف
۱۳۹۹ چهارشنبه ۲۴ ارديبهشت
اتاق بازرگانی، بروز مشکلات در استفاده کامل از سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، وجود نواقصی در فرایند احراز شرایط در جهت صدور کارت بازرگانی برای فعالان تجاری، ساختار و روش نظارت بر اجرای تکالیف قانونی در آینده.
نواقص، حوزه پیشگیری از قاچاق و تأکید بر سامانههای مصوب قانون:
1. عدم پیادهسازی کامل رویکرد سیستمی در میان نهادها و دستگاهها
یکی از ابتکارات مهم قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1392 طراحی رویکرد سیستمی در مبارزه با پدیده قاچاق بوده است که نمود آن پیشبینی سامانهها زیرسامانههای متعددی است که علاوه بر ایفای نقش پیشگیرانه در این حوزه با تشکیل زنجیره پایش در مراحل مختلف احتمال مقابل با جرم قاچاق را افزایش میدهند. جهت پیادهسازی هر چه بیشتر این رویکرد لازم است اولاً پیگیری مجدانه و تعیین ضربالاجل جهت اجرای کامل سامانههای مصوب و تکمیل ارتباطات سامانهها با یکدیگر صورت پذیرد، ثانیاً در اصلاح قانون جهت ایجاد سامانههای جدید تصریح شود.
2. عدم ساماندهی وضعیت مرزنشینان و مبادلات مرزی
پیگیری و مطالبه جدی و نهایی کردن لایحه توسعه و امنیت پایدار مناطق مرزی توسط وزارت کشور، مطالبه، هدایت و انتقال مبادلات غیررسمی مرزی در استانهای آذربایجان غربی،کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان به گمرکات رسمی یا بازارچههای مرزی مطابق آئیننامه ماده یک آئیننامه ساماندهی مبادله در بازارچههای غیررسمی موقت مرزی.
3. تداوم حمایت از کالای قاچاق
با در نظر گرفتن آسیبهای کالای قاچاق، اندک حمایتی از آن تحت عناوین مختلف جایز نبوده قطع همه حمایتها از او ضروری است، از جمله این اقدامات عبارتند از: پیگیری عدم صدور بیمهنامه برای ناوگانهایی که اسناد حمل آنها ثبت نشده، خودداری بیمه سلامت از ارائه پوشش بیمهای نسبت به داروهای فاقد شناسه، جلوگیری از صدر بارنامه برای مبادی و مقاصدی که در سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا ثبت نشده است.
4. عدم ساماندهی مداخله ارزی بانک مرکزی که از زمان تنظیم گزارش تاکنون اقدامات مثبتی انجام نشده است.
5. پیگیری و تعیین ضربالاجل برای طراحی و اجرای سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبهبندی اعتباری.
6. عدم ساماندهی احراز شرایط و صدور کارت بازرگانی.
7 عدم حذف مناطق آزاد و ویژه فاقد توجیه و اهداف مصوب.
8. پیگیری ساماندهی آموزش اشخاص و دستگاهها در حوزه قاچاق و فعال نمودن ظرفیت پژوهشی کشور.
بند پنجم: نواقص حوزه مقابله با قاچاق
موارد مورد نظر در بحث مقابله در مقابله با قاچاق در سه عنوان کشف و شناسایی، رسیدگی به پروندههای مهم و کلان و اجرای احکام ارائه میشود.
1.اهم نقایص حوزه کشف و شناسایی
1/1 عدم تکمیل سامانه شناسایی و مبارزه با کالای قاچاق این سامانه که با کشف و مقابله با قاچاق کالا طراحی شده است تا زمان تهیه این گزارش به دلیل نقص دادههای ارسالی آنچنان که باید مورد بهرهبرداری قرار نگرفته است. در این رابطه برخی از نهادها عملکرد ناقص داشتند و برخی از نهادها همانند سازمان گمرک با وجود زیرساختهای لازم اقدامات جامعی برای تبادل اطلاعات تا تاریخ تهیه این گزارش انجام ندادهاند.
2/1 عدم استقرار تجهیزات کافی مورد نیاز در زنجیره ورود تا توزیع کالا. یکی از نقایص مقابله با حوزه مقابله با قاچاق نفت در تجهیزاتی مانند دستگاه ایکسری، دوربینهای جادهای و صندوقهای مکانیزه فروش در مکان آزاد و.. است که باید در اسرع وقت تأمین و بهرهبرداری شود.
3/1 عدم ورود اطلاعات سیستمی و برخط شعب رسیدگیکننده با دستگاههای کاشف و مأمورین وصول درآمد دولت.
4/1 عدم تکمیل و راهاندازی پایگاه محکومان قاچاق کالا و ارز.
2. اهم نقایص حوزه رسیدگی به پروندههای مهم و کلان و اجرای احکام
1/2 عدم اختصاص شعب ویژه جهت رسیدگی به جرائم قاچاق کالا و ارز
2/2 عدم رسیدگی صریح و دقیق قاچاق کالا و ارز
3/2 عدم وصول جزای نقدی در عموم پروندههای قاچاق
این امر حتی در پروندههای هزار میلیاردی نیز اتفاق میافتد و مجرم درنهایت به حبس و بدل از جزای نقدی محکوم میشود و تنها آماری در خصوص میزان جرائم وصولی پروندههای سازمان تعزیرات ارائه کرده است که براساس آن جرائم وصولی از سال 92 تا 96 کمتر از یک درصد، حدود 25 صدم درصد بوده است و در مقابل حجم عظیمی از قاچاق در کشور قاچاقچیان کمتر از یک درصد جریمه مالی خواهند داشت.
4/2 عدم تشکیل کارگروه نظارتی به منظور تسریع در اجرای احکام پروندههای قاچاق که باید پیگیریهای لازم توسط قوه قضائیه صورت بپذیرد.
5/2 عدم استقرار مأموران انتظامی آموزش دیده در واحدهای اجرای ا حکام تعزیرات حکومتی
6/2 عدم ساماندهی وضعیت سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی و وجود مشکلات متعدد
6/2 عدم ساماندهی وضعیت سازمان جمعآوری و فرش اموال تملیکی با وجود مشکلات متعدد در آن
بند ششم: نقایص موجود در حوزه فرهنگ عمومی مقابله با قاچاق
یکی از مهمترین ابعاد مبارزه با قاچاق، فرهنگسازی و اطلاعرسانی عمومی در زمینه مباحث مختلف و مرتبط با قاچاق بوده که میتوان در قالب مطالبه برنامه جامع در خصوص مقابله با قاچاق و همچنین تقویت تولید ملی از دستگاههایی مانند صدا و سیما و وزارت آموزش و پرورش آن را مورد نظر قرار داد.
بند هفتم: وضعیت ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز
ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز براساس یافتهها و ارزیابی هیأت تلاشهای خوبی را انجام داده است، اما لیکن ایرادات و نواقص ساختاری متعددی وجود دارد که نقشآفرینی آن را متأثر میسازد. برخی از این ایرادات و نواقص عبارتند از: دقیق و صحیح نبودن آمارها و برآوردها، عدم وجود اعتبار حقوقی لازم برای تصمیمات ستاد و ضعف ساختاری و بودجهای ستاد.
بند هشتم: وضعیت اجرای تکالیف قانونی حوزه قاچاق در یک نگاه
مجموعا 223 تکلیف قانونی در حوزه پیشگیری و مقابله با پدیده قاچاق استخراج شده مورد بررسی و کارشناسی و میدانی قرار گرفته است که از این تکالیف تا تاریخ تهیه این گزارش فقط 62 تکلیف انجام شده و 144 تکلیف یا اساسا انجام نشده و یا ناقص انجام شده است و همچنین 17 تکلیف از جمله ناقص بودن همکاری برخی دستگاهها یا تعارض دادههای واصله به هیأت، وضعیت اجرا یا عدم اجرای تکالیف مربوطه احراز نشده است، در نتیجه
میتوان اینگونه بیان داشت که از لیست 62 تکلیف را میتوان انجام شده دانست و 161 تکلیف را نمیتوان به طور کامل اجرا شده عنوان کرد.
بند نهم: رتبهبندی دستگاهها و نهادهای مرتبط با پدیده قاچاق
براساس امتیازات اختصاص یافته به هریک ز دستگاهها به سه دسته تقسیم شدهاند که دستگاههای عملکرد ضعیف شامل 12 دستگاه اتاق بازرگانی، سازمان گمرک، وزارت اقتصاد، دبیرخانه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، اتاق اصناف، وزارت خارجه، سازمان جمعآوری و فروش املاک تملیکی، اتاق تعاون، وزارت کشور، سازمان صدا و سیما، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دستگاههای با عملکرد متناسب: بیمه مرکزی، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مؤسسه ملی استاندارد، قوه قضائیه، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت جهاد، سازمان تعزیرات حکومتی، وزارت راه و شهرسازی، دیوان محاسبات، بانک مرکزی، سازمان بازرسی کل کشور و وزارت نفت، دو دستگاه وزارت اطلاعات و وزارت ارتباطات به طور نسبی بیشترین امتیاز را از بین دستگاههای مورد نیاز کسب کردند.
جمعبندی نهایی و پیشنهادات:
* پیشنهادات حوزه نظارت
موارد اعمال نظارت نسبت به مسئولانی که تکالیف قانونی خود را انجام ندادند:
امکان درخواست سوال از رئیسجمهور و وزرای مربوطه در عملکرد و استنکاف دستگاههای اجرایی در خصوص تکالیف قانونی در حوزه مبارزه با قاچاق که در این خصوص بیش از 40 تکلیف اقدام خاصی انجام نشده و بیش از 70 تکلیف اقدامات ناقص بوده است و بندهای دیگر.
موارد مربوط به وزیر کشور به دلیل عدم انجام تکالیف قانونی، عدم هدایت و انتقال مبادلات غیررسمی مرزی در آذربایجان، کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان به گمرکهای رسمی یا بازارچههای مرزی عدم تقدیم لایحه توسعه امنیت پایدار مرزی به مجلس.
موارد مربوط به وزیر دادگستری، عدم ارجاع و بهرهبرداری سامانه پروندههای قاچاق کالا و ارز. عدم ثبت اطلاعات محکومین در پایگاه اطلاعات محکومان قاچاق کالا و ارز.
موارد مربوط وزیر بهداشت، عدم ارائه تبادل اطلاعات با سامانه شناسه و مبارزه با کالای قاچاق. ارائه و تبادل ناقص اطلاعات از طریق سامانه جامع تجارت، عدم وجود عزم کافی برای پیشبرد تکالیف خودداری بیمه سلامت از ارائه پوشش بیمهای نسبت به داروهای فاقد شناسه و عدم تهیه فهرست کالاهای قاچاق.
موارد مربوط به وزیر نفت به افزایش روزافزون قاچاق و عدم مدیریت بهینه سوخت در کشور و عدم اعلام فهرست و ارزش کالاهای قاچاق از خرجی مربوط به فرآوردههای نفتی
موارد نقص یا عدم اجرای قانونی که در خصوص در سازمان گمرک به دلیل ایجاد در شکلگیری فرایند و چرخه بازرگانی نظر قانون از اجرای تکالیف قانونی متعدد خصوصاً عدم ارائه تبادل اطلاعات، عدم ارائه و تبادل اطلاعات با سامانه جامع تجارت، عدم ارائه و تبادل اطلاعات با سامانه شناسایی و مبارزه با کالای قاچاق.
ورود غیرقانونی در حیطه وظایف وزارت صنعت و راهاندازی سامانه جامع مدیریت کالا و خدمات پس از ترخیص، موازی با سامانه جامع انبارها و پلیس راهور نیروی انتظامی که در حین تنظیم گزارش نواقص را کاملاً برطرف نموده است.
اتاق بازرگانی، بروز مشکلات در استفاده کامل از سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبهبندی اعتباری توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، وجود نواقصی در فرایند احراز شرایط در جهت صدور کارت بازرگانی برای فعالان تجاری، ساختار و روش نظارت بر اجرای تکالیف قانونی در آینده.
یک ساختار اعمال نظارت کمیسیون ویژه مبارزه با قاچاق کالا باید در مجلس شورای اسلامی تشکیل شود.
کارگروه تخصص پیشگیری و مبارزه با قاچاق کالا و ارز ذیل کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی باید تشکیل گردد. کارگروه تخصصی پایش عملکرد دستگاههای مرتبط با حوزه قاچاق در سازمان بازرسی و دیوان محاسبات با عضویت دستگاههای نظارتی باید تشکیل شود.
بازطراحی نقش ستادی شوراهای دستگاههای نظارتی کشور در عرصه مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید ایجاد شود و روش اعمال نظارت و روش پایش سیستمی عملکرد باید جایگزین روش ناکارآمد فعلی برای پایش قاچاق کالا و ارز در کشور بشود و میتواند این روش به الگویی برای اعمال نظارت مجلس شورای اسلامی در امور متعدد و قوانین دیگر تبدیل شود.