مراکز اعتبارسنجی(Credit bureaus) سازمانهایی هستندکه اطلاعات اعتباری را جمعآوری کرده و آن را در قالبهای مختلف نظیر امتیاز اعتباری (Credit score) و گزارش اعتباری (Credit report) در اختیار بانکها، موسسات مالی و اعتباری و کسبوکارها قرار میدهند. مراکز اعتبارسنجی بسیاری در دنیا فعال هستند که در میان آنها سه شرکت اکسپرین (Experian)، اکویفکس (Equifax)و ترنسیونین (TransUnion) شرکتهای پیشرو در این حوزه محسوب میشوند.
در میان کشورهای همسایه ایران، کشور ترکیه از سایر کشورها وضعیت بهتری دارد. مرکز اعتبارسنجی KKB در این کشور فعالیت میکند که با همکاری با شرکت اکسپرین توانسته دقت و یکپارچگی دادههای ورودی از بانکها را بالا برده و در نهایت تصمیمات اعتباری دقیقتری بگیرد.
در ادامه سه شرکت برتر اعتبارسنجی در دنیا که در بالا نام آنها ذکر شد، به همراه مرکز اعتبارسنجی KKB معرفی میشوند.
اکسپرین شرکت پیشرو در ارائه گزارشهای اعتباری، امتیار اعتباری و سرویسهای بازاریابی در حوزه ریسک اعتباری در سراسر دنیا میباشد. این شرکت در بیش از 80 کشور فعالیت دارد و تعداد کل پرسنل آن در این کشورها بالغ بر 17000 نفر است. اکسپرین محصولات خود را به سه گروه مشتریان شامل مصرفکنندگان، صنایع کوچک و صنایع بزرگ ارائه میدهد. این محصولات قابلیت مدیریت ریسک اعتباری، جلوگیری از تقلب و کلاهبرداری، تصمیمگیری به صورت خودکار، پیشبینی روند بازار، رفتار مشتری و گسترش بازار را دارد.
اکویفکس یکی دیگر از شرکتهای بزرگ اعتبارسنجی در آمریکا و باسابقهترین و قدیمیترین شرکت در این حوزه بوده که اطلاعات بیش از 800 میلیون مشتری و 88 میلیون صنعت را در سراسر دنیا گردآوری و نگهداری میکند. این شرکت در طول سالهای فعالیت خود در حوزه ارتباط کسب وکارها با یکدیگر، فروش اعتباری، گزارشهای بیمه و تحلیلهای مرتبط به طور گستردهای عمل کرده است. خردهفروشان، شرکتهای بیمه، سازمانهای دولتی، بانکها، تعاونیهای اعتباری و موسسات مالی از جمله مشتریان تجاری این شرکت هستند. محصولات اکویفکس برای این کسبوکارها شامل گزارشهای اعتباری، تحلیلها و نرمافزار میباشد. این اطلاعات به کسبوکارها کمک میکند تا در ارتباط با نوع و چگونگی ارائه محصولات و سرویسها به مشتریان خود تصمیم بگیرند. همچنین در حوزه اعتبارسنجی افراد نیز اکویفکس محصولات ارزشمندی را جهت جلوگیری از سرقت هویت افراد توسعه داده است.
ترنسیونین سومین شرکت بزرگ اعتبارسنجی در دنیا است. این شرکت اطلاعات اعتبارسنجی و سرویسهای مدیریت اطلاعات را به طور تقریبی برای 45000 صنعت و 500 میلیون مشتری در سراسر دنیا فراهم کرده است. این شرکت محصولات خود را در راستای محاسبه امتیاز اعتباری جهت پیشبینی رفتار مشتریان، نظارت بر اعتبار افراد و جلوگیری از سرقت هویت افراد توسعه داده است. از جمله راهکارهای این محصولات، اطلاعرسانی فعالیتهای جعلی و کلاهبرداری از طریق هشدار دادن با ایمیلهای فوری و بستهشدن اعتبار افراد است. همچنین این شرکت با ارائه محصول شبیهساز امتیاز اعتباری، تغییرات امتیاز اعتباری فرد را بر اساس اتفاقات و رفتارهای ممکن در آینده پیشبینی میکند.
مرکز اعتبارسنجی KKB در ترکیه در سال 1995 با هدف تسهیل دادوستد دادههای مشتریان مابین بانکها و موسسات مالی و اعتباری تاسیس شد. KKB به عنوان یک شرکت سهامی با مشارکت 11 بانک پیشرو در ترکیه پایهگذاری شده است. در حال حاضر این شرکت 146 عضو حقوقی شامل 39 بانک، 13 موسسه مالی و اعتباری، 74 شرکت تأمینکننده امنیت معاملات، 17 شرکت لیزینگ و 3 شرکت بیمه دارد. مرکز اعتبارسنجی KKB دادههای هویتی و مالی افراد حقیقی و حقوقی را از اعضای خود دریافت کرده و در پایگاه داده با حداکثر نظارت در امنیت دادهها ذخیره میکند. از سپتامبر سال 2012 به بعد، نه تنها شرکتهای عضو میتوانند از دادههای KKB استفاده کنند، بلکه تمامی افراد حقیقی و حقوقی میتوانند از سرویسهای اعتبارسنجی شامل گزارش ریسک و گزارش چک بانکی بهره ببرند.
در گزارش چک بانکی که یکی از سرویسهای KKB است، سابقه چکهای بانکی صادرکننده چک در اختیار دریافتکننده چک قرار میگیرد تا براساس آن در خصوص پذیرش یا عدم پذیرش چک تصمیمگیری نماید. گزارش چک بانکی اطلاعات مثبت و منفی را شامل میشود و حاوی موارد زیر است:
یکی دیگر از سرویسهای KKB گزارش ریسک اطلاعات هویتی است که دادههایی نظیر سن، آدرس، سطح تحصیلات و همچنین مجموعهای از اطلاعات اعتباری مثبت و منفی را شامل میشود. به عنوان مثال، در کنار اطلاعات مرتبط با دیرکرد، پرداختهای به موقع نیز در گزارش ذکر میشود. در این گزارش امتیاز اعتباری اشخاص به صورت عددی بین 0 تا 1900 ذکر میشود. گزارش ریسک شامل موارد زیر است: